Z tego podcastu dowiesz się:

• Czym jest model strategiczny…
• … i kto go tworzy w firmie
• Jakie informacje powinien zawierać model strategii
• Po co komu misja, wizja i wartości firmy
• Dlaczego analiza SWOT pomaga modelować strategię
• Jak modele strategiczne mogą nam realnie pomóc w pracy
• Od czego zacząć tworzenie własnego modelu
• W jaki sposób ustalić dobrą taktykę
• Na co zwracać szczególną uwagę, gdy tworzymy model strategiczny
• Kto twierdzi, że strategia bez taktyki spowalnia drogę do sukcesu

Podcast wysłuchasz także na:

Spotify

YouTube

Jeśli mój podcast wydał Ci się interesujący, ale szukasz dodatkowego wsparcia w rozwoju zawodowym, to zapraszam na moje konsultacje managerskie.

Transkrypcja podcastu

Jesteś menadżerem w średniej wielkości firmie IT, która zatrudnia powiedzmy kilkadziesiąt osób. Wasz produkt to aplikacja do zarządzania flotą pojazdów ciężarowych w firmie. Z aplikacji powiedzmy korzysta już ponad pół tysiąca klientów, którymi są głównie polskie firmy.

Przychodzisz pewnego dnia na spotkanie z zarządem, który to dzieli się z Tobą pewnym pomysłem. Prezes firmy prosi Ciebie jako menadżera ich produktu, czyli tej aplikacji, żebyś pomógł im zaplanować strategię na kolejne dwa, trzy lata do przodu. Najważniejszą wytyczną, jaką dostajesz w czasie spotkania z prezesem jest to, że właściciele Waszej firmy chcą wejść na rynek europejski.

W sumie pomysł jest zacny, pomysł jest ambitny. Skoro aplikacja zassała na rynku polskim, to dlaczego ma nie zassać w pozostałych krajach Europy? W pewnym momencie prezes prosi Cię o przygotowanie jakiegoś modelu strategicznego, który pomoże Wam podjąć dalsze decyzje dotyczące rozwoju Waszego produktu.

No i tu pojawia się pytanie. Jaki model strategiczny stworzysz, żeby wspólnie z szefostwem, z kierownictwem ułatwić sobie podejmowanie przyszłych decyzji dotyczących Waszego produktu? Jak to zrobić dobrze, żeby nie wtopić?

Jak nie wtopić, żeby wyjść obronną ręką w rozmowach z zarządem i pokazać, że kto jak kto, ale to Ty jesteś najlepszym strategiem? To jest Być jak menadżer podcast epizod 37. Dzień dobry.

Strategia bez taktyki jest najwolniejszą drogą do zwycięstwa, natomiast taktyka pozbawiona strategii jest zgiełkiem poprzedzającym klęskę. Dokładnie takie słowo możemy przeczytać na łamach książki Sztuka Wojny, którą Wam polecam, a którą przed wiekami napisał pewien chiński generał uważany dzisiaj za jednego z najważniejszych myślicieli Dalekiego Wschodu. Z kolei Gary Hamel, to jest taki słynny konsultant zarządzania, twierdzi, że strategia to sztuka osiągania celów przez ustanawianie priorytetów.

Kto ma rację? Być może obydwaj panowie. Niezależnie od tego jaka jest obecnie Twoja specjalizacja menadżerska, product owner, kierownik produktu, kierownik projektu, czy nawet analityk biznesowy albo Scrum Master, idźmy jeszcze dalej, to ja idę o taki dżentelmeński zakład, że prędzej czy później siądziesz przy jednym stole z wyższym managementem, głównie po to, żeby pomóc opracować średnio lub długoterminową strategię rozwoju Waszego biznesu albo Waszego produktu.

Wiele osób może powiedzieć, eee, jaka tam strategia? U nas szefowie wymyślają to, co my, czyli zespół mamy robić, no i robimy. No i owszem, w niektórych firmach rzeczywiście właśnie tak to wygląda, natomiast zawsze zachęcam, żeby rozwijać się ponad to, co oferuje nam firma.

Wtedy jest większa szansa, że nasza kariera po pierwsze nabierze rozpędu i zwiększymy swoje najpierw kwalifikacje, a potem swoje zarobki. I właśnie umiejętność tworzenia modeli strategicznych, ale także praca z modelami strategicznymi może stać się, ale nie musi, pewnego dnia takim kamieniem milowym w Twoim rozwoju zawodowym. Ja dzisiejszy podcast podzieliłem na cztery części.

W pierwszej części opowiemy sobie, czym jest model strategiczny, kto i kiedy go tworzy, jakie informacje powinien zawierać oraz jakie najczęściej spotykamy typy modeli strategicznych. W drugiej części przewołam, powiedzmy, pięć przykładów z życia, a nawet więcej, może siedem, może osiem, kilka przykładów z życia, gdy taki model strategiczny może nam realnie pomóc. Wyjaśnię również, jak to wygląda w firmach IT.

Trzecią część spożytkujemy na praktycznych wskazówkach. Zdradzę, jak w dziesięciu krokach przygotować dobry model strategiczny. To stało się także tytułem dzisiejszego epizodu.

Będzie to takie mięso w mięsie, naprawdę esencja tego, co warto wiedzieć o modelach strategicznych. I na koniec w takiej bardziej bonusowej części wyjaśnię, na co zwracać uwagę, szczególną uwagę, gdy tworzysz modele strategiczne. Przy okazji zachęcam do zapisania się na mój newsletter na blogu byciakmanager.pl.

Imię oraz adres mailowy wykorzystuję tylko do informowania o nowych podcastach. Czasem dzielę się też osobistymi przemyśleniami, nie zawsze dotyczącymi zarządzania. Warto się zapisać już teraz, bo przy okazji kolejnego newslettera szukuję pewną niespodziankę.

Część pierwsza. Czym tak naprawdę jest model strategiczny? W sieci, jak zgooglujesz, to znajdziesz naprawdę sporo różnych definicji.

Co ciekawe, mnie naprawdę trudno było znaleźć jedną spójną charakterystykę modelu strategicznego. Być może świadczy to o tym, że ta część obszaru zarządzania nie została wystarczająco eksplorowana przez twórców internetowych, autorów podcastów. Zwłaszcza, że takich modeli jest naprawdę wiele.

Za chwilę opowiem o kilku z nich. Nie o wszystkich, nie starczyłoby nam czasu. Przyjmijmy, drogi słuchaczu, na potrzeby dzisiejszego podcastu taką prostą, najprostszą definicję, jaką można stworzyć.

Ja bym powiedział, że niezależnie od typu, każdy model strategiczny będzie pewnym zbiorem informacji. Przykładowo, to mogą być zebrane w jednym miejscu jakieś zasady, strategie, czy nawet procesy, które organizacja wykorzystuje albo będzie wykorzystywała do realizacji swoich celów biznesowych. To jest nic innego jak swego rodzaju narzędzie, które pozwoli naszej firmie lepiej planować, lepiej przewidywać zmiany, ale też dostosowywać się do tych zmian.

Też będziemy mówili o dostosowywaniu za niedługo. Kto tworzy model strategiczny w firmie? Tutaj bywa różnie.

Zazwyczaj modele strategiczne tworzy wyższe kierownictwo. Aczkolwiek, i to jest powód, dla którego zdecydowałem się nagrać dzisiejszy podcast, ponieważ w niektórych firmach to menedżerowie średniego szczebla mogą zostać poproszeni o zmodelowanie strategii. Na przykład dla obszaru, jakim zarządzają na co dzień.

Jakiś czas temu moje szefostwo poprosiło mnie o przygotowanie modelu strategicznego. Nie ukrywam, że naprawdę się ucieszyłem, bo to jest zawsze dodatkowa możliwość, żeby sprawdzić się nie tylko w roli menedżera, ale także stratega. W niektórych organizacjach proces tworzenia modelu strategicznego może też być bardziej demokratyczny, jeśli mogę tak powiedzieć.

Wtedy zazwyczaj angażuje się pracowników na różnych szczeblach. Ja osobiście lubię takie podejście, dlatego tworząc swój model strategiczny zapraszałem do dyskusji różnych specjalistów z mojej firmy. Kiedy tworzymy modele strategiczne?

Na dobrą sprawę to po każde narzędzie usprawniające zarządzanie można sięgnąć w dowolnym momencie. Tutaj ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia, czas, no ewentualnie też warunki naszego biznesu. Zazwyczaj jednak modele strategiczne tworzy się w czasie planowania średnio- albo długoterminowego.

I może to być na przykład pod koniec roku kalendarzowego, żeby zaplanować strategię średnioterminową na kolejny rok. W momencie jakichś poważniejszych zmian w organizacji albo na rynku, kiedy musimy zweryfikować czy nasz produkt, czy usługi jakie rozwijamy, idą w dobrym kierunku, na przykład jak chcemy kupić jakąś firmę, dużą firmę albo połączyć się z dużą firmą. Wtedy warto też taki model strategiczny zrobić, co wydarzy się po takiej fuzji.

A tak swoją drogą to modele należy tak naprawdę zmieniać lub tworzyć co najmniej raz na kilka lat, żeby uwzględniać zmiany jakie zaszły w naszym otoczeniu biznesowym. To tak jakby jest to oczywiste, będę o tym przypominał w każdym razie. Wszystkie informacje powinien zawierać model strategiczny.

Ortodoksyjni czytelnicy książek o zarządzaniu spieraliby się ze mną, że informacje w modelu strategicznym zależą od tego jaki to model oraz od tego jakie są nasze realne potrzeby. I w sumie jest w tym pewna prawda, ciężko mi się z tym nie zgodzić. Aczkolwiek, jako że lubię sobie upraszczać życie, nie tylko sobie, ale także tobie mam nadzieję, to wynotowałem sobie kilka wskazówek, którymi ja się kieruję i też polecam, żebyś ty się kierował, gdy myślisz nad tym co powinien zawierać właśnie model strategii w waszej firmie.

Pierwsza rzecz to jest powinien zawierać misje, wizje i pewne wartości, którymi zamierzamy się kierować. To są te elementy, które określają kim jesteśmy jako organizacja, dokąd zmierzamy oraz jakie są nasze priorytety. Druga rzeczą, którą warto zawierać zawsze w modelu strategicznym są cele strategiczne.

Jak można mówić o strategii nie mówiąc o celach? Ale tutaj mam na myśli konkretne, mierzalne cele, które nasza firma chciałaby osiągnąć w pewnym określonym czasie, na przykład w ciągu kolejnych trzech lat. Wrócimy także jeszcze do tego wątku.

Warto, żeby model strategiczny zawierał jakąś analizę albo przypadek użycia. Mówiąc z angielskiego use case. W zależności od tego, czego dotyczy model strategiczny, warto dodać do kontekstu na przykład ocenę mocnych i słabych stron naszego produktu, żeby oszacować możliwości, ale także zagrożenia, jakie mogą na nas czyhać za rogiem.

Powiem tak, jeśli nie masz pomysłu na to, jaką analizę zrobić, to myślę, że zawsze dobrym i bezpiecznym sposobem, pomysłem, przepraszam, jest przeprowadzenie analizy SWOT. Więcej o samej analizie opowiadałem w dziewiętnastym epizodzie mojego podcastu. Poświęciłem wtedy analizie SWOT cały odcinek, także zachęcam do odsłuchu.

Kolejną rzeczą, którą powinien zawierać dobry model strategiczny, to jest taktyka. I to są pewne metody, które organizacja zamierza wykorzystać do osiągnięcia swoich celów. Być może najlepszą taktyką będzie dostarczyć użytkownikom jak najwięcej funkcjonalności.

A może zdecydujesz, że należy mieć najlepszy content, żeby wygrać z konkurencją. Tutaj nie chcę rzucać wieloma przykładami, bo konkretna taktyka powinna zostać opracowana w oparciu o konkretne potrzeby biznesowe, no i też wasze możliwości, jakie macie w firmie. Model strategiczny w końcu powinien, wręcz musi zawierać jakieś wskaźniki efektywności, KPI, OKR, co tutaj bardziej pasuje do waszej firmy.

Super ważne jest, żeby w modelu wskazać takie metryki, które pomogą wam później zrozumieć, czy osiągacie zamierzone cele, czy nie. W jakich organizacjach, ktoś mógłby zapytać, tworzy się w ogóle takie modele strategiczne? Odpowiedź też będzie banalna.

Jakbym miał podzielić się moimi spostrzeżeniami, to na moje oko wciąż niewiele firm jednak tworzy modele strategiczne. Nie twierdzę, że firmy nie posiadają strategii, bo posiadają. Natomiast rzadko ta strategia przyjmuje bardziej sformalizowany kształt w postaci konkretnego modelu.

Ale kiedy już menadżerowie tworzą modele strategiczne, to dzieje się to we wszystkich typach organizacji. Od małych firm po duże korporacje. Wydaje mi się, że także organizacje non-profit i też organizacje rządowe tworzą od czasu do czasu takie modele strategiczne.

Tak naprawdę każda organizacja, która chce skutecznie zarządzać swoją działalnością i też de facto osiągać zamierzone cele, powinna taki model strategiczny posiadać. Jakie są typy modeli strategicznych? Warto pamiętać, że modele strategiczne mogą przyjmować różne formy.

Oczywiście w zależności od tego, jaki model, to do innego celu go wykorzystamy. I tutaj panuje naprawdę duża dowolność. Możemy stworzyć swój autorski model, w którym znajdzie się to, co uznamy za przydatne.

Możemy pożyczyć sobie taki model z rynku, poszukać jakiegoś szablonu w Google. Ja wynotowałem kilka typów modeli strategicznych, żeby wzbogacić nieco kontekst, zanim przejdziemy do przykładów z życia i tego, jak stworzyć taki model strategiczny. Śmiało możemy traktować te typy jako swego rodzaju kategorie.

Pierwszą taką kategorią byłyby… są modele strategii korporacyjnej. Te modele dotyczą najczęściej całej organizacji i określają w jakim kierunku dąży firma.

Przykładowo jest taki model, on się nazywa BCG, Boston Consulting Group, i ten model pomaga firmom zrozumieć, jak różne jednostki biznesowe, jednostki terenowe, departamenty, działy w firmie wpływają na ogólną wydajność firmy. Drugą taką kategorią, takim typem, który wynotowałem, to są modele strategii biznesowej. Bardzo ogólne pojęcie, z tym pojęciem kryją się modele, które skupiają się na konkretnym produkcie albo rynku.

Ja jako przykład mogę tutaj podać tak zwany model pięciu sił Portera, superpopularny model. Być może nagram kiedyś osobny podcast o tym modelu, bo on jest to tyle ciekawy, że pomaga organizacjom zrozumieć, jak atrakcyjny potencjalnie jest sektor rynku, w którym działamy. Czyli nie mówi o firmie, ale mówi o rynku, w którym działamy.

Modele strategiczne operacyjne głównie dotyczą takiej prozy dnia życia codziennego w firmie, gdy prowadzimy biznes. Przykładowo model o nazwie Balanced Scorecard pomaga firmom równoważyć dążenia do celu i równoważyć różne aspekty wydajności. O jakich aspektach mówię?

No wyniki finansowe równoważyć, zawodowolenie klientów, efektywność różnych procesów wewnętrznych i różnych innowacji, które posiadamy. Nie zanudzam, lećmy dalej. Chcę tylko wspomnieć o tych typach.

Kolejnym byłby model strategiczny dla innowacji na przykład i to są takie modele, które koncentrują się przede wszystkim na tworzeniu nowych produktów, usług albo procesów zamiast rozwijać obecne produkty, które posiadamy. Dobrym przykładem może być tutaj Blue Ocean Strategy. To jest taki model strategiczny, który zachęca firmy do tworzenia unikalnych wartości, do tworzenia czegoś nowego, być może nowatorskiego, zamiast tylko próbować konkurować na rynkach, które już istnieją i gdzie działa już wiele firm o podobnym profilu, o podobnych produktach.

Wynotowałem sobie jeszcze jedną kategorię, mianowicie modele strategiczne dla rozwoju, dla zrównoważonego rozwoju. Jest to o tyle ciekawa kategoria, ponieważ koncentruje się głównie na długoterminowym, zrównoważonym rozwoju organizacji. To jest teraz takie popularne słowo, taki zwrot, zrównoważony rozwój.

Trochę staje się ten termin wyświechtany, ale być może kiedyś przy okazji jakiegoś podcastu podzielę się szerszym komentarzem w tej kwestii. Natomiast takie modele strategiczne dla zrównoważonego rozwoju, to są takie modele strategiczne, które podkreślają jak ważne jest właśnie zrównoważenie wyników finansowych, ale także społecznych i środowiskowych. I jest taki model, który nazywa się bottom line, czyli przetłumaczylibyśmy to jako potrójny rezultat.

I to jest właśnie taki model, który pomaga firmom równoważyć ten rozwój, że nie tylko hajs, hajs, hajs, zarobek, pomnażanie zysków, ale żeby robić to w miarę sensownie w oparciu o jakieś standardy, jakąś kulturę społeczną, jakieś wartości środowiskowe itd. Zamknijmy część pierwszą naszego podcastu. W części drugiej, tak jak obiecałem, przyjrzymy się przykładom z życia, kiedy model strategiczny może nam realnie pomóc.

Innymi słowy, zobaczmy jak możemy w praktyce wykorzystać modele strategiczne. I tu też przygotowałem kilka przykładów. Pierwszym takim przykładem z życia będzie zdefiniowanie celów korporacyjnych.

Możemy np. wykorzystać narzędzie nazywane macierzą Ansoffa, pisane przez dwa S, macierz Ansoffa, Ansoff Matrix, tak się chyba nazywa, żeby zbudować taki model strategiczny, który będzie identyfikował potencjalne kierunki rozwoju dla naszego biznesu. Pamiętajmy, że bez definicji tego, co chcemy osiągnąć, tak naprawdę trudno będzie osiągnąć cokolwiek.

Ocena konkurencji to też jest taki przykład z życia. Potrzebujemy ocenić konkurencję, jak to zrobić. I warto czasem sięgnąć po wspomniany już dzisiaj model pięciu sił Portera, żeby zrozumieć, powiedziałbym, dynamikę konkurencji w naszej branży.

Jeśli uznamy, że branża jest mocno przeludniona lub napompowana potencjalnymi konkurentami, to może warto rozejrzeć się za nowym rynkiem zbytu dla naszych produktów, a może za innym segmentem klientów. Kolejny przykład z życia. Opracowanie strategii biznesowej.

W sumie to już tworzenie samego modelu jest opracowywaniem strategii. Chcę jednak powiedzieć, że żyjemy w naprawdę komfortowych czasach, ponieważ wiele narzędzi zostało już wymyślonych. Mogę sobie tylko wyobrazić, że dawniej w firmach wyglądało to tak, że było kilka decyzyjnych osób gdzieś na szczytach w zarządzie i oni po prostu siadali przy wódce, dyskutowali i decydowali, jak będzie się rozwijać biznes.

A potem mówili to zespołowi i zespół to realizował. Dziś mamy już zajebiście dużo różnych frameworków czy modeli strategicznych, z których możemy czerpać garściami jako menadżerowie. Czwartym przykładem z życia to jest adaptowanie się i naszego biznesu do zmieniającego się otoczenia.

To dotyczy w szczególności branży IT, która jest cholernie dynamiczna. W tej branży jedyną stałą jest zmienna. Zmieniają się technologie, preferencje użytkowników, to byłby ostatni boom na uczenie maszynowe i sztuczną inteligencję, która w rzeczywistości nie ma nic wspólnego z inteligencją, ale nie będę się już czepiał.

Popularność AI wymusza teraz na setkach tysięcy firm dostosowanie się do tej nowości na globalnym rynku. Dobry model strategiczny może pomóc firmie przewidzieć nadchodzące zmiany i przygotować się do obrony swojej pozycji na rynku. To jest również powiązane z kolejnym przykładem wykorzystania modeli strategicznych, czyli innowacje, stawanie się bardziej innowacyjnym, podtrzymywanie innowacji w firmie.

I znów dotknę firmy IT. Jako że to jest moje naturalne środowisko, to powiem, że firmy technologiczne muszą być zawsze na czele innowacji. Dlaczego?

Żeby być konkurencyjnymi wśród innych firm IT. Modele strategiczne tworzy się właśnie po to, żeby zastanowić się jak innowacje wpisują się w nasze cele biznesowe, jakie są wizje na naszą firmę, jaki jest plan wdrożenia tych innowacji i jak te innowacje mogą nam realnie pomóc osiągać sukcesy na rynku. Szóstym przykładem z życia jest przyciąganie i zatrzymywanie talentów.

Chciałem powiedzieć młodych talentów, ale talent nie zawsze jest młody. Chyba. Myślę, że część rekruterów zgodziłaby się ze mną, jeśli powiem, że walka o utalentowanych pracowników jest walką nieustanną.

To w końcu ludzie zatrudnieni w firmie będą wyznacznikiem naszych sukcesów albo porażek w naszej organizacji. I to dlatego firmom powinno zależeć na tym, żeby mieć jak największą zdolność do przyciągania i zatrzymywania u siebie wykwalifikowanych pracowników. I nie mówię tutaj o kasie.

Wiadomo, kasa jest ważna. Hajsem płacimy rachunki. Jakby pieniędzmi odpłacamy nie tylko rachunki, ale też realizujemy pewne nasze marzenia, chociażby o podróżach.

Ale poza milionem monet, firma musi sobą coś jeszcze więcej reprezentować. Jakieś wartości. Aczkolwiek to jest temat na zupełnie inny podcast.

Być może zaproszę jakiegoś przedstawiciela z firmy HR. Zobaczymy. Daj mi znać w komentarzu, jeżeli chciałbyś o takim temacie posłuchać.

Dobrze zbudowany model strategiczny może nam pomóc zrozumieć, jakie umiejętności i talenty będą niezbędne, żeby osiągać cele biznesowe. Podobnie pozwoli nam też określić, chociażby w jaki sposób chcemy być dla tych specjalistów atrakcyjnym miejscem pracy. I siódmy też przykład z życia, który wynotowałem, to jest zarządzanie ryzykiem.

Oczywiście istnieje naprawdę wiele sposobów, żeby lepiej zarządzać ryzykiem. Wspominałem o tym już kilkakrotnie przy okazji podcastów o chociażby kierowaniu projektami. Już sami project managerowie mają co najmniej kilka narzędzi, które w tym pomagają, żeby zarządzać ryzykiem.

Aczkolwiek w kontekście modeli strategicznych, to tutaj również możemy znaleźć lub stworzyć taki dokument, żeby pomagał nam identyfikować potencjalne zagrożenia dużo wcześniej, zanim staną się naszym realnym problemem na co dzień. Możliwości są nieograniczone. Ja zawsze powtarzam, że w pracy ogranicza mnie tylko moja wyobraźnia oraz wielkość mojej wypłaty.

Ale to mówię oczywiście pół żartem, pół serio. Chciałbym zaprosić Cię teraz do trzeciej części naszego spotkania, w której przedstawię pewien roboczy plan. Otóż będzie to plan na stworzenie, wdrożenie i utrzymanie modelu strategicznego.

A wszystko to starałem się ująć w 10 prostych krokach. Traktuj proszę ten plan jedynie jako przykład, bo wiadomo, że wiele zależy od specyfiki produktu, którym przyjdzie Ci zarządzać. A zatem do rzeczy.

Od czego w ogóle zacząć? Zrozum i zdefiniuj misję organizacji. W pierwszym kroku musimy przede wszystkim jasno zrozumieć to, czym jest nasza organizacja i jaki jest jej cel.

Słowo misja może być tutaj kluczowe. Warto zapytać właścicieli albo prezesów firmy, jaka tak naprawdę jest misja naszej organizacji. W co wierzymy?

Czyli dlaczego robimy to, co właściwie robimy? Dla kogo to i po co to wszystko? I kiedy dowiesz się już, czym jest misja w Twojej firmie, co oznacza, zapisz to sobie i już masz pierwszy akapit modelu strategicznego gotowy.

Drugi krok – określenie wizji organizacji. Otóż wizja to jeszcze nie strategia. Podobnie jak misja firmy to jeszcze nie wizja.

Troszkę zamotałem. Wizja to pewnego rodzaju wyobrażenie tego, jak nasza organizacja będzie wyglądać i działać w przyszłości. Jak rekruter pyta Ciebie, Krzysztof czy Janusz, jak widzisz siebie za 5-10 lat?

To rekruter tak naprawdę pyta o to, czy Ty masz wizję na samego siebie. To może być oczywiście wizja w perspektywie kilku tudzież kilkunastu lat. Już wracam teraz do rozmowy o modelu strategicznym.

Wizja na firmę, wizja na naszą organizację. W zależności od tego, jak dużej firmy to dotyczy. Niemieckie firmy, to też widzę z obserwacji, ale też z doświadczeń moich kolegów po fachu, planują pewne rzeczy nawet z kilkunastoletnim wyprzedzeniem.

Także nawet takie dalekosiężne wizje nie powinny nas, menadżerów, jakoś specjalnie dziwić ani przerażać. Oczywiście o wizję również warto pytać kogoś z wyższego managementu. No, chyba że to od Ciebie oczekują stworzenia na przykład takiej wizji produktowej.

No to do dzieła. Pamiętajmy tylko, że wizja musi spełniać dwie ważne funkcje. Po pierwsze motywować i po drugie inspirować do działania wszystkich pracowników, specjalistów, którzy będą zaangażowani w realizację tej wizji.

Trzeci krok, wyrażenie wartości organizacji albo przedstawienie wartości organizacji w takim modelu strategicznym. Chodzi tutaj o opisanie dosłownie w kilku zdaniach, jakimi wartościami kieruje się organizacja i tak naprawdę kiedy to już zrobisz, w naszym, w Twoim modelu strategicznym. Chodzi o pewne fundamentalne przekonania, o których powinni pamiętać nie tylko sami pracownicy na co dzień, ale przede wszystkim menadżerowie, którzy podejmują decyzje strategiczne.

Przykładowo, jeśli jedną z wartości organizacji będzie transparencja w działaniach. No to wiadomo, że nie powinniśmy podejmować żadnych ważnych decyzji pod stołem, gdzieś w kuluarach, a być jak najbardziej transparentnymi w tym, co robimy, jakie decyzje podejmujemy. W skrócie, musimy się kierować tą wartością firmy.

Osoby, które nie kierują się wartościami firmy, zazwyczaj są osobami, które do tejże organizacji zwyczajnie nie pasują. Warto pomyśleć nad jakąś wartościową analizą, która uwiarygodniłaby przede wszystkim twój model strategiczny. Osobiście wspomniałem już o tym, polecam zacząć od analizy SWOT, którą już wcześniej wspominałem.

To jest, myślę, naprawdę bardzo fajny sposób, żeby zbadać mocne i słabe strony naszej organizacji, albo produktu, albo projektu. Sprawnie przeprowadzona analiza podpowie Tobie też, gdzie czekają na Was potencjalne szanse na rynku, a gdzie z kolei czyhają zagrożenia i trzeba mieć się na baczności. Piątym krokiem będzie ustalenie strategicznych celów.

Jak mówię o celach, to mamy na myśli konkretne, mierzalne, osiągalne, realistyczne i osadzone w czasie sukcesy, które chcemy osiągnąć, czyli tzw. cele SMART. Też o nich wspominałem na którymś z podcastów.

I te cele powinny wynikać bezpośrednio z misji, ale także z wizji Waszej firmy. Jeśli to już masz, to przejdź do kroku numer sześć, czyli rozwiń strategię. Po tym jak zdefiniujemy cele, ogarniemy te cele, które będą mierzalne, osiągalne, realistyczne, to warto zastanowić się jak zamierzamy je osiągnąć jako zespół.

W skutecznym modelu strategicznym na pewno znalazłyby się swego rodzaju kamienie milowe, czyli pewne etapy, które musimy przejść, żeby osiągnąć sukces. W sumie to ja nie powinienem nazywać tego kroku rozwinięciem strategii, tylko być może zbudowaniem kamieni milowych albo opisaniem pewnych etapów. Pamiętajmy, że robienie modelu strategicznego to także pewna forma planowania, a rozbicie szerszej wizji na mniejsze kamienie milowe jest naprawdę bardzo dobrym ćwiczeniem menadżerskim.

Kiedy już masz te kamienie milowe, masz te strategie, te cele, to trzeba w siódmym kroku określić taktykę, przyjąć pewną taktykę. Kiedy już mamy cele strategiczne, mamy kamienie milowe, no to siadamy i wymyślamy taktykę. Taktyka to są pewne konkretne działania, które jako organizacja powinniśmy podjąć, żeby wprowadzić naszą strategię w życie, żeby osiągnąć te kamienie milowe, które sobie wcześniej opisaliśmy.

Przykładowo, jeśli naszą strategią będzie dynamiczny wzrost albo dynamiczne pozyskanie największej bazy klientów w Europie Zachodniej. O właśnie, ustalmy sobie, że naszą strategią jest to, żeby jak najszybciej, w jak najkrótszym czasie pozyskać jak najwięcej klientów w Europie Zachodniej. Być może, wiedząc, że mamy taki cel, taką strategię, najlepszą taktyką byłoby po prostu kupić dużo spółek z naszego sektora właśnie w Europie Zachodniej, które już działają w tamtym rejonie i wtedy kupując mniejsze firmy, będziemy jednocześnie dynamicznie powiększać swoją bazę klientów.

Nie zawsze musimy pozyskiwać klientów po prostu dzwoniąc, czy robiąc marketing, jakieś kampanie sprzedażowe, no przecież można też kupować firmy. I to jest to, co robi bardzo wiele firm na świecie, gdy chcą się skalować, gdy chcą powiększać bazę klientów, swoje zasięgi, kupują mniejsze firmy. Taką mają strategię, taką mają taktykę.

Ósmym krokiem, kiedy masz już taktykę, i tutaj uśmiecham się do wszystkich product managerów, to zdefiniowanie metryk oraz wskaźników efektywności. Czyli mówimy tutaj o jakichś KPI-ach, o KR-ach. Metryki to temat rzeka.

Jak je definiować, po co są, komu pomagają, o tym wszystkim opowiadałem najpierw w epizodzie 9, a następnie w epizodzie 33 mojego podcastu. Serdecznie zachęcam do odsłuchu. Dziś tylko zaznaczam, że dobry model strategiczny musi posiadać jakieś wskaźniki sukcesu, żebyśmy wiedzieli, czy strategia jest, czy nie jest przez nas realizowana.

I na tym etapie mamy już praktycznie gotowy plan strategiczny. Mamy gotowy model strategiczny. To, co należy teraz z nim zrobić, to zacząć go wdrażać.

Wdrożenie modelu strategicznego najlepiej przeprowadzać w oparciu o ustalone terminy. Na przykład, skoro mamy rozpisane cele, rozpisane kamienie milowe, rozpisaną taktykę albo przyjętą taktykę, to ustalmy plan wdrożenia. A plan wdrożenia w największym skrócie to jest to, co, kto i kiedy zrobi, żeby przybliżyć nas do realizacji kolejnych etapów naszej strategii.

Ważny komentarz w tym miejscu. Ja wiem, że z dziesięciu kroków na stworzenie, wdrożenie i utrzymanie modelu strategicznego to wdrożenie zawarłem tylko w jednym dziewiątym kroku, w jednym punkcie. Natomiast uwierz mi, proszę zapamiętaj, że ze wszystkich punktów na mojej liście ten będzie cholernie trudny do zrealizowania.

Mieć plan, mieć pomysł, mieć zasoby, mieć ambicje, mieć dobre chęci to nawet nie jest połowa sukcesu. Wyegzekwowanie naszych założeń to dopiero będzie siermiężna i wielomiesięczna praca całego zespołu i od tej pracy naprawdę będzie zależał nasz sukces. Także powodzenia, w sensie, no powodzenia, śmieję się, ale naprawdę gorąco trzymam kciuki, żeby, zresztą za wszystkich kolegów i koleżanki po fachu zawsze trzymam kciuki, żeby te wdrażanie tych strategii, tych modeli strategicznych, biznesów, rozwijanie projektów zawsze doprowadzało Was do celu i nas do celu wszystkich, bo im więcej sukcesów w naszej branży, tym chyba lepiej to będzie świadczyć o naszej branży jako takiej.

Dziesiąty krok, już ostatni, jeżeli chodzi o mój taki przykładowy plan na obsługę, na obsłużenie modelu strategicznego. W dziesiątym kroku powiedziałbym, że ważny jest przegląd i dostosowywanie modelu strategicznego. W jednym słowem, gdybym miał to powiedzieć, to chodzi o utrzymanie tego modelu strategicznego.

A model strategiczny to nie jest jednorazowa robota, którą można odhaczyć i zapomnieć, broń Boże. Podobnie jak z całą strategią firmy, którą zresztą trzeba stale sprawdzać i zmieniać i usprawniać chociażby, także nasz model strategiczny powinien nadążać za zmianami rynkowymi i zmianami w planach rozwoju firmy, czy też konkretnego produktu. Co bym zrobił w praktyce?

W praktyce poleciłbym, żeby co najmniej raz na trzy, cztery miesiące złapać się z interesariuszami, z którymi pracujemy, z zarządem, być może z wyższym kierownictwem, z ludźmi, którzy byli zaangażowani w budowanie całej strategii, spotkać się z nimi, żeby sprawdzić, czy idziemy we właściwym kierunku i czy prace zespołów bieżące pokrywają się z tym, co sobie założyliśmy miesiące wcześniej w modelu strategicznym. I tyle. Wrzuć sobie w kalendarz raz na kilka miesięcy, zrobić przegląd, jakiś walkthrough albo review modelu strategicznego, gdzie poprawić, gdzie usprawnić model strategiczny.

Zawsze warto się spotkać raz, dwa razy więcej niż popełnić o jeden, dwa błędy za dużo. I tym sposobem dotarliśmy do ostatniej, czwartej części naszego dzisiejszego spotkania. Mała dygresja.

Jeśli borykasz się obecnie z jakimś problemem w twojej karierze zawodowej, menedżerskiej albo w twoim projekcie i szukasz fachowej porady i mógłbym potencjalnie pomóc, to zapraszam serdecznie do moich konsultacji jeden na jeden, na które możesz się zapisać na blogu byciak-menadżer.pl. W tym roku pomogłem już kilkudziesięciu osobom znaleźć potencjalne rozwiązania ich problemów, takich problemów, jakie napotkali na swojej drodze zawodowej. Zachęcam też do obserwowania mnie w mediach społecznościowych i zadawania pytań w komentarzach.

W wolnej chwili staram się odpowiadać na wszystkie komentarze. Część czwarta, taki trochę bonus do tego, o czym już sobie dziś powiedzieliśmy. Mianowicie, na co powinniśmy zwracać szczególną uwagę, gdy tworzymy modele strategiczne dla naszej firmy.

Wynotowałem sobie pięć rzeczy, o których warto pamiętać. Pierwszą jest to, że twój model powinien być realistyczny. Cele, strategia, taktyka, które chcesz przedstawić w swoim modelu strategicznym naprawdę muszą być realistyczne, czyli osiągalne.

Mawia się, że papier przyjmie wszystko, bardzo łatwo jest więc zapisać na papierze jakieś ambitne cele, ale jeśli one są mało możliwe do realizacji, to model strategiczny nie przyniesie żadnych większych rezultatów. Drugą rzeczą, o której warto pamiętać, to to, żeby zrozumieć otoczenie, w jakim będziemy się poruszać. Na to, co robimy, zawsze wpływają nie tylko czynniki wewnętrzne, takie jak np.

struktura naszej firmy, budżet naszej firmy, budżet projektu, ale także czynniki zewnętrzne i te zewnętrzne czynniki zawsze warto brać pod uwagę. Wiem, że już kilka razy o tym wspominałem i się powtarzam, ale znów się powtórzę, bo uważam to za istotne, że dobrze zrobiona analiza SWOT da nam już pewien ogląd na to, co może wpływać w przyszłości na nasze plany, na realizację naszych planów, ale pamiętajmy też, że nie tylko otoczenie biznesowe ma na to wpływ, ale także czasem otoczenie polityczne czy geograficzne. Trzecią rzeczą, o której warto pamiętać, to jest zaangażowanie i komunikacja.

Bardzo łatwo wymawia się te słowa, ale o wiele trudniej wdraża się je w życie. Twój model strategiczny będzie skuteczny tylko wtedy, gdy będzie komunikowany przez Ciebie, ale też rozumiany przez całą organizację. Wszyscy pracownicy powinni rozumieć cel i kierunek, w którym organizacja zmierza, podobnie jak każdy powinien rozumieć swoją rolę, jaką pełni w realizacji tego celu, tego projektu, tej strategii.

Czwarta rzecz, warto pamiętać o długoterminowym myśleniu. Nie myśl w perspektywie kilku miesięcy, no chyba, że to są jakieś planowania kwartalne na niższym poziomie. Tworząc model strategiczny, myśl w kategoriach najbliższych lat.

Krótkoterminowe cele mogą przybrać formę na przykład kamieni milowych, ale już cały model strategiczny musi przedstawiać naprawdę dużo szerszą perspektywę. I piąta rzecz, nie zapominajmy o niej, bądźmy elastyczni. Sprawmy, żeby nasz model strategiczny również był elastyczny.

I to jest ostatni, ale tak naprawdę nie mniej ważny aspekt modelu strategicznego, o którym wspominam. Rynek ciągle się zmienia. Zmienia się polityka, zmienia się prawo, relacje międzynarodowe, potrzeby konsumentów, przyzwyczajenia użytkowników, ceny, inflacja.

Cholernie dużo jest tych czynników, które wpływają na naszą sytuację na rynku. I dlatego też nasza strategia musi zawsze doganiać to, co dzieje się na rynku i musi wręcz wyprzedzać panujące trendy. Jeżeli dziś mamy takie trendy, starajmy się przewidywać, jak te trendy będą się kształtować za rok, za dwa i już myśleć perspektywistycznie czy perspektywicznie, tak chyba się poprawnie mówi.

Polecam zawsze traktować model strategiczny jako dokument, który się ciągle zmienia. Wtedy będzie nam się z tym łatwiej żyło. I ten dokument musi się zmieniać, żeby być zawsze aktualnym w kontekście rynku, konkurentów, ale także możliwości naszej firmy.

I wiesz co drogi słuchaczu, ja tutaj zaparkuję, nagadałem się, dojechaliśmy do celu. Mam nadzieję, że rzuciłem trochę światła na temat budowania modeli strategicznych, chociaż wiałem doskonale, że to nie jest super popularny temat. Niemniej, uważam jednak, że warto pochylić się nad tym narzędziem, bo ono może naprawdę wnieść sporo fajnej wartości do naszej codziennej, menadżerskiej roboty, w każdej branży, nie tylko w branży IT.

Polecam się na przyszłość, dbaj o siebie i innych. Cześć!